Europees Hof – Luxemburg

Het excursieprogramma

Vrijdag stond Luxemburg op het programma! Via Europe Direct, het Europees bureau voor burgers, werd een gratis excursie georganiseerd naar het Europees Hof. Het doel? Kennismaken met één van de zeven Europese instellingen en culturele uitwisseling verzorgen met de hoofdstad Luxemburg. Hierbij zat een bezoek aan het Luxemburg Stadsmuseum, tijd om zelfstandig de stad te verkennen en natuurlijk het Hof zelf te bezichtigen. Op slechts 2.5 uur rijden van mijn woonplaats Aken sta je in Luxemburg. Een stad met bijzonder veel musea in vergelijking tot de grootte van de stad. Het leent zich ook goed om alles te voet te verkennen. Die ervaringen laat ik nu even weg, omdat dit vooral om het bezoek van het Hof gaat.

Ontvangst

Onze groep werd ontvangen door een medewerkster, nadat wij de veiligheidscontrole gehad hadden. Vergelijkbaar met een luchthaven: alle vloeistoffen eruit, door een poortje, etc. Met je ID krijg je een bezoekerspas, die een kleurcode heeft, waarmee afgeleid kan worden met welk doel je op bezoek bent (rondleiding, zitting bijwonen, etc.). In de ontvangsthal staan de (nog?) 28 vlaggen van de lidstaten en spiegelt het licht van de kroonluchter op de marmeren vloer. De rondleidster vertelde van alles over het Hof en wij hadden genoeg gelegenheid om vragen te stellen tijdens de rondleiding d

oor een aantal rechtszalen en gemeenschappelijke ruimten. Later schoof ook een jurist aan, die de wat meer inhoudelijk juridische vragen beantwoordde. Later meer daarover. En we konden (kort) kennismaken met een Tsjechische rechter.

Het gebouw

Het Hof is in de afgelopen jaren flink groter geworden en daarom was een verhuizing naar een locatie buiten het centrum noodzakelijk. Het hoofdgebouw is een in ouder luister gerestaureerd pand met enorme metalen balken waar in de verbouwing flinke glazen panelen aan zijn opgehangen (nadat een grote hoeveelheid asbest werd gesaneerd). Het oogt daardoor als een glazen bak waar je dwars doorheen kunt kijken. Dit staat voor degelijkheid en transparantie. De ruimtes zijn bijzonder ruim opgezet waar grote kroonluchters hangen. Het hoofdgebouw is ook volledig toegankelijk voor het publiek, omdat hier ook de 8 rechtszalen zich bevinden. Door de glazen wanden kijk je naar de nevengebouwen, waar je de alle ondersteunend personeel en de rechters hun kantoor hebben.

Facts & Figures

Het Hof heeft primair al doel om toe te zien dat Europese wetgeving en de toepassing van verdragen uniform worden geïnterpreteerd en daarmee de waarden van de EU worden bewaakt. In totaal zijn er 75 rechters en heeft vrijwel al het personeel een juridische achtergrond: vertalers, communicatiemedewerkers, adviseurs, persvoorlichters en natuurlijk de rechters. De werktaal binnen het Hof is Frans (volgt ook het Franse systeem) en dat spreekt vrijwel iedereen binnen het Hof. Om de veeltaligheid te bewaken werken er 74 vertalers (!). Met 24 officiële talen zijn er 552 talencombinaties (!) mogelijk. Over hoe men bepaalt welke talen worden gesproken in een hoorzitting kom ik later terug. Het Hof werkt met een budget van 400 miljoen Euro per jaar voor een bevolking van 500 miljoen. Dat nog geen Euro per jaar per inwoner, iets wat ook trots werd verteld. Ik laat het aan de lezer over om daar wat over te vinden. De gemiddelde behandeltijd voor een uitspraak is 16 maanden en deze kunnen betrekking hebben op 11 verschillende onderwerpen zoals belastingen, landbouw en milieu.

De rechtszaal en hoorzittingsprocedure

Het meest bijzondere van de rondleiding was toch wel de grote rechtszaal die over”licht” wordt door een mega kroonluchter. Achter zitten 15 rechters – een oneven aantal is belangrijk voor uitspraken. Aan weerszijden zit ondersteunend personeel op 4 stoelen en in het midden de vertegenwoordigers van beide partijen in de zitting. Aan weerszijden van de zaal bevinden zich twee etages met 24 ruimten achter geluidsdicht glas, waarin de vertalers zitten. Tussen de ingang en halverwege de zaal bevinden zich de stoelen voor het publiek. Tussen de stoelen zijn koptelefoons te vinden, waarmee je je keuze kunt maken welke taal je wilt horen.

In principe kan iedereen dus komen bij alle zittingen (m.u.v. kindermisbruikzaken of terrorisme). Maar hoe zat het ook alweer met de taalkeuzes? Dit hangt af van drie verschillende factoren:

1. Een rechter bepaalt zelf welke taal hij/zij wil spreken
2. De taal die de aangemelde belanghebbende partijen spreken
3. Vooraf aangemeld publiek (alleen groepen)

Daarna worden de benodigde vertalers ingevlogen en wordt op de website bekendgemaakt welke talen voor de zitting gebruikt gaan worden. Ik vroeg of het mogelijk is om vanuit het Fins direct naar het Nederlands te vertalen. Dat blijkt niet te kunnen, dus moet dit via Engels (en bij Nederlands lijkt dit bijna altijd het geval). Je moet dus maar toevallig een vertaler vinden die dus vloeiend Fins en Nederlands spreekt. Je kunt je voorstellen dat sommige zaken zeer snel verlopen, zelfs voor de vertalers. Daarom heeft iedere vertaler een rode knop, waarmee de zitting stilgelegd kan worden, totdat duidelijkheid is gegeven over de inhoud die vertaald moet worden. Daarna vervolgt de zitting weer.

Wat betekent het Hof voor jou?

In principe worden zaken door de hoogste rechters van het land aan het Hof ter advisering voorgelegd. In Nederland is dat dus de Hoge Raad of de Raad van State. In principe moet dus eerst een lokale, dan een regionale (indien van toepassing) en vervolgens de nationale rechter een oordeel vellen, voordat iets bij het Hof terechtkomt. Als individu kun je ook naar het Hof stappen, maar dit komt maar zelden voor.

Mijn vraag over wat je kunt doen als je denkt dat de interpretatie toch anders is dan voorgesteld Europese richtlijnen, werd beantwoord door samen op te trekken met belangenorganisaties om de zaak voor de rechter te laten verschijnen. Met thema’s over natuur en milieu lijkt me dat erg belangrijk, omdat dieren en planten eenmaal niet voor hun zelf kunnen opkomen.

Mijn vraag over wat de officiële taal is van wetten en verdragen in de EU, werd beantwoord met Engels. De onderhandeltaal is en blijft (ook na Brexit) Engels in het Europees
parlement en Europese Commissie. Bij problemen met interpretatie in het Nederlands, dien je dus terug te vallen op de Engelse documenten (bijv. wettekst, gidsdocument). Het Hof doet dit dus ook. Volgens mij zijn de Fransen hier niet zo blij mee, want hey Hof werkt aan een protocol voor meertaligheid, waarbij Engels en Duits een grotere rol gaan spelen.

Meer weten?

Wil je meer weten? Kijk dan op de website van het Europees Hof. Ga naar je lokale Europe Direct kantoor en meld je aan voor activiteiten. Geen excursie? Ga dan naar een hoorzitting. Iedereen mag daar heen, zonder je vooraf aan te melden. Breng wel je ID mee en check voor de zekerheid of de zitting wordt gehouden/vertaald in een taal die je verstaat! Na dit geslaagde bezoek staat nu Straatsburg op het programma. Daarover volgende keer meer. Veel steden hebben een bureau waar je terechtkunt voor excursies, workshops en debatten.